Uçuş Harekât Uzmanı (Dispatcher) Nedir?
Uçuş operasyonlarının emniyetli, verimli ve düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlayan Uçuş Harekat Uzmanlığı (Flight Dispatcher), havacılık sektörünün kilit rollerinden biridir. Havayolları genellikle bu alanda önceden eğitim almış adaylara öncelik verir. Bu eğitimler, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca verilmektedir.
Bu yazımızda Uçuş Harekât Uzmanlığı hakkında genel bilgilerle birlikte, Ocak 2025 itibarıyla SHGM tarafından yetkilendirilmiş eğitim kurumlarını ve iletişim bilgilerini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
Uçuş Harekat Uzmanı’nın Görev ve Sorumlulukları
Uçuş Harekât Uzmanları, uçuşların her şeyden önce emniyetle gerçekleştirilmesi için gerekli tüm planlamaları yapar ve uçuş süresince takibini sağlarlar.
Bir Uçuş Harekât Uzmanı;
- Uçuşun herhangi bir aşamasında Mesul Pilotun talebi veya gelen bilgiler doğrultusunda, uçuşun güvenli ve etkin devamı için uçuş ekibini bilgilendirir.
- Uçuşla ilgili bilgilerin ilgili birimlere aktarılması için uçuşu izler.
- Acil durum (sabotaj, kaza kırım, uçak kaçırma vb.) bilgilerinin gerekli birimlere iletilmesini sağlar.
- Hava araçlarının mümkün olduğunca hızlı ve emniyetli bir şekilde kalkışa hazırlanmasını sağlar.
- Bir uçağın uçuşa hazırlanmasıyla ilgili farklı operasyonların, işlemlerin ve hizmetlerin, belirlenen kalkış zamanında gerçekleşebilmesi için doğru zamanda ve doğru sırayla bir araya getirilmesini koordine eder.
- Temizlik, yakıt ikmali, bagaj ve kargo yüklemesi gibi faaliyetleri takip eder.
- Kabin ekibi ve hava aracı teknisyenleriyle yakın ilişki kurarak kalkışa hazır olduklarından emin olur.
- Farklı hizmet sağlayıcılarıyla sürekli iletişimde kalabilmek için elektronik sistemler de dahil olmak üzere geniş bir teknoloji yelpazesini kullanır.
Bu meslek, uçuşların günün her saati gerçekleşmesinden dolayı esnek ve vardiyalı çalışma saatleri gerektirir. Sabahın erken saatleri, gecenin geç saatleri, hafta sonları ve resmi tatillerde çalışmanız beklenebilir.
Uçuş Harekât Uzmanı Eğitimi Ön Şartları
Aşağıda belirtilen şartlar, uçuş harekât uzmanı eğitimini alabilmek için gerekli ön koşullardır. Bu eğitimi tamamlayıp teorik ve uygulamalı sınavlardan başarıyla geçtikten ve en az 30 günlük stajınızı yaptıktan sonra, Uçuş Harekât Uzmanlığı (Dispeçer) lisansına sahip olursunuz. Sonrasında ise havayolu şirketlerinin ilanlarını takip etmeniz ve ilan şartlarını karşılamanız gerekmektedir.
- 21 yaşından gün almış olmak.
- En az ön lisans programlarının birinden mezun olmak.
- YDS veya ÖSYM tarafından denkliği belirlenen İngilizce sınavlarının birinden en az 50 veya eş değeri puan almak.
- SHGM tarafından yetkilendirilmiş havacılık tıp merkezlerinde yapılan muayene sonucunda, uçuş harekât uzmanı görevlerini yerine getirmeye engel teşkil edebilecek herhangi bir fiziksel ya da akli hastalığa sahip olmadığını, merkezi sinir sisteminin normal olduğunu, gözlüklü ya da gözlüksüz en az 6/9 görme keskinliğine sahip olduğunu, yeterli işitme kapasitesine sahip olduğunu, kulak, burun ve boğaz fonksiyonlarının normal olduğunu belgeleyen sağlık kaydına sahip olmak.
Uçuş Harekât Uzmanı Eğitimi Süresi ve İçeriği
Eğitim toplamda 310 saat olup, yaklaşık 2,5 ay sürmektedir. Eğitimin sonunda SHGM tarafından yapılan sınavdan başarılı olmanız durumunda en az 30 iş günü zorunlu staj yapmanız gerekmektedir.
Eğitim içeriği başlıca şu konuları kapsar:
- Hava Hukuku
- Havacılık Esasları
- Ağırlık ve Balans
- Performans
- Genel Meteoroloji
- Hava Trafik Yönetimi
- Seyrüsefer
- Meteoroloji
- Uçuş Planlama
- Uçuş İzleme
- Tehlikeli Madde Taşımacılığı
- Haberleşme
- İnsan Faktörü (CRM)
- Güvenlik
SHGM Yetkili Uçuş Harekât Uzmanı Eğitimi Veren Kurumlar (Ocak 2025 İtibarıyla)
Eğitim veren kurumlar arasında üniversiteler genellikle ön lisans programları kapsamında eğitim sunmaktadır. Diğer eğitim kurumları ise genellikle yukarıda belirtilen yaş ve mezuniyet şartlarını sağlayıp sağlamadığınızı teyit ederek ücret ve eğitim tarihi bilgisi verirler. Bazı kurumlar staj konusunda da yardımcı olabilmektedir. En doğru ve güncel bilgiyi almak için eğitim veren kurumlarla doğrudan iletişime geçmeniz önemlidir.
İşte SHGM tarafından yetkilendirilmiş bazı kurumlar:
1. Türk Hava Yolları A.O. (THY Akademi)
- Adres: Atatürk Havalimanı, PK: 34149 Bakırköy/İSTANBUL
- Telefon: 0212 465 25 51
- Web Sitesi: akademi.thy.com
2. Duha Havacılık ve Eğitim Hizmetleri
- Adres: Mecidiyeköy Dereboyu Cd. No:93/B Şişli/İSTANBUL
- Telefon: 0212 660 62 90
- Web Sitesi: duhaaviationacademy.com
3. Hürkuş Eğitim Merkezi (HEM) (Yüz Yüze/Sanal Sınıf)
- Adres: Mahmutbey Cd. Arıkan Dağlar İş Merkezi, K: 2, No: 1, PK: 34191 Şirinevler/İSTANBUL
- Telefonlar: 0212 654 43 64 / 0212 663 23 00
- Web Sitesi: https://www.google.com/search?q=hurkus.com.tr
4. Kapadokya Üniversitesi
- Adres: Sabiha Gökçen Uluslararası Havaalanı C Blok 34912 Pendik/İSTANBUL
- Telefon: 0216 588 00 10
5. Telepati Akademi
- Adres: Güzeloba Mah. Rauf Denktaş Cad. 2209 Sok. No: 24 / 101 Lara Muratpaşa /ANTALYA
- Web Sitesi: tlpa.aero
6. İstanbul Gelişim Meslek Yüksekokulu Uçuş Harekat Uzmanı Ön Lisans Programı
- Adres: Cihangir Mah. Şehit Jan. Kom. Er Hakan Öner Sok. No: 1 Avcılar/İSTANBUL
7. Kültür Üniversitesi
- Adres: Eski Londra Asfaltı E-5 Karayolu Üzeri No: 22 Şirinevler/İSTANBUL
8. Antalya Bilim Üniversitesi
- Adres: Tarım Mah. Perge Bulvarı No:53/C Muratpaşa/ANTALYA
9. Türk Hava Kurumu Üniversitesi
- Adres: Bahçekapı Mah. Okul Sk. No: 11 Etimesgut/ANKARA
Havacılık Forum: HavaPortal
Tüm sorularınız ve paylaşımlarınız için havacılık forumumuz olan HavaPortal’ı kullanabilirsiniz. Foruma gitmek için buraya tıklayın.
